عفو بینالملل در کنفرانس اعضای دیوان کیفری بینالمللی خواستار پیشرفت قابل توجه بیشتری در مورد تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی در افغانستان شد.
این سازمان از مواردی چون جنایتهای بشری علیه زنان و دختران، هزارهها، شیعیان یا دیگر اقلیتهای مذهبی، و آنهایی که در چارچوب جنگ های افغانستان قبل و بعد از تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱ انجام شده است، نام برده است.
این سازمان برای اینکه امکان مشارکت معنیدار ذینفعان محلی از جمله قربانیان و بازماندگان فراهم شود، بر شفافیت این تحقیقات و انجام آن به طور علنی تاکید کرد و بهویژه از دیوان بین المللی کیفری خواست تا پیشرفت خود و در صورت امکان، پارامترهای گسترده پروندههای تحت بررسی را روشن سازد.
عفو بینالملل روز چهارشنبه (۱۵ قوس/ ۶ دسامبر) در جریان کنفرانس سالانه کشورهای عضو دیوان کیفری بینالمللی که امسال از تاریخ ۴ تا ۱۴ دسامبر در نیویورک برگزار میگردد، گفت: دادگاه کیفری بینالمللی (آی سی سی) باید اجرای عدالت را برای قربانیان جنایتهای مرتکب شده توسط طالبان و همچنین سایر بازیگران در افغانستان قبل از تسلط ۲۰۲۱ در اولویت قرار دهد و تسریع بخشد.
اسمریتی سینگ، مدیر منطقهای عفو بین الملل در جنوب آسیا، گفت که فرهنگ معافیت از مجازات برای جنایات ارتکابی تحت قوانین بین المللی در افغانستان برای تقریبن نیم قرن درگیری رایج بوده است و تصمیم دیوان بینالمللی کیفری برای از سرگیری تحقیقات در سال گذشته امیدی واقعی برای هزاران قربانی جنایات تحت قوانین بینالملل ایجاد کرد تا به عدالت، حقیقت و غرامت دسترسی داشته باشند. لذا دفتر دادستانی دیوان کیفری بینالمللی باید در انجام تعهدات خود با ارایه پیشرفت در تحقیقات ثابت قدم باشد.
او همچنین افزود: کشور همچنان در بحران است و دیوان کیفری بینالمللی یک نهاد حیاتی در پیگیری عدالت برای همه قربانیان در افغانستان است. برای بسیاری از قربانیان، دیوان کیفری بینالمللی تنها راه مشخص موجود برای عدالت و پایان دادن به معافیت از مجازات را نشان میدهد.
عفو بینالملل از کشورهای عضو مجمع خواست تا همکاری خود با تحقیقات دیوان بین المللی کیفری در افغانستان را تقویت کرده و اطمینان حاصل کنند که منابع لازم برای انجام تحقیقات موثر در مورد جنایات تحت قوانین بینالمللی، از جمله جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت مانند آزار و اذیت جنسیتی، فراهم شود. علاوه بر این، دادگاه کیفری بینالمللی باید با منابع مالی و فنی کافی فراهم شود تا قربانیان افغانستان را قادر سازد تا به طور معنادار و موثر حقوق خود را در دادگاه احقاق کنند.
در حالی که دادگاه کیفری بین المللی برای تضمین پاسخگویی در افغانستان بسیار مهم است، تلاشهای تکمیلی مانند جمع آوری و حفظ شواهد برای فرآیندهای پاسخگویی آینده و پیگرد قانونی در سطح داخلی در افغانستان بسیار مهم است. کشورهای عضو اساسنامه رم به ویژه باید از چنین تلاشهای تکمیلی از جمله با اعمال صلاحیت جهانی و با حمایت از ایجاد یک مکانیسم مستقل پاسخگویی بین المللی، مانند شورای حقوق بشر سازمان ملل، حمایت کند.
پیش از این، تصمیم دادستان در سال ۲۰۲۱ برای از اولویتبندی تحقیقات در مورد جنایاتی که گفته میشود توسط ارتش ایالات متحده و سیا و همچنین نیروهای امنیت ملی سابق افغانستان انجام شده است، با انتقادهای شدید روبرو شده بود. این تصمیم دادستان کمک به درک سیستم گزینشی عدالت بینالمللی، که در آن منافع دولتهای قدرتمند بر منافع عدالت برای قربانیان جنایات بر اساس قوانین بینالمللی اولویت دارد، را به خطر میاندازد.
اسمریتی سینگ این تصمیم را لکه ننگی که بر چهره عدالت بین المللی باقی مانده است، خواند و خواستار تجدید نظر در تصمیم سال ۲۰۲۱ دادستان برای اولویتبندی تحقیقات در مورد جنایات جنگی ادعایی توسط ایالات متحده و نیروهای ملی سابق افغانستان است، شد. او گفت: هیچ قربانی ای سزاوار عدالت کمتر از دیگران نیست و هیچ توجیهی برای «الویتزدایی» قابل قبول نیست. مردم در افغانستان مستحق پایان معافیت از مجازات و راهی به سوی عدالت، حقیقت و جبران هستند.
