کنفرانس ملی حزب شهروندان افغانستان که تحت عنوان «نظام سیاسی کارآمد و صلح پایدار در افغانستان» در دانشگاه دوسلدروف آلمان برگزار شده بود، با نشر قطعنامه به پایان رسید.
در این قطعنامه آمده است که بحران مداوم در عرصه سیاسی افغانستان ناشی از فقدان نظام سیاسی کارآمد است. در نبود نظم سیاسی مدرن که واقعیتهای موجود افغانستان را بازتاب دهد، دستیابی به صلح پایدار امکانپذیر نیست.
حزب شهروندان افغانستان با همکاری دانشگاه دوسلدورف آلمان، در یک کنفرانس علمی از نخبگان سیاسی و فرهنگی روز شنبه (۱۸ قوس/ ۹ دسامبر) دعوت نمود تا نقطه نظرات خود را پیرامون دستیابی به صلح پایدار از طریق معرفی یک نظام سیاسی کارآمد با همدیگر شریک نموده و گفتگوهای هدفمندی را آغاز کنند.
اشتراک کنندگان در این نشست تاکید کردند که افغانستان و سیاست مربوط به آن متعلق به همه آحاد جامعه است و هرگونه نظام سیاسی باید مبتنی بر مشروعیت مردمی بوده و بازتاب دهنده اراده ملی مردم افغانستان باشد.
در این قطعنامه بیان شده است که نظام سیاسی یک امر قدسی نیست که با دیدگاههای رومانتیک و ایدئولوژیکی برجامعه تحمیل شود. نظام سیاسی به عنوان مصنوع عقلانیت جمعی جوامع به منظور پاسخگویی به نیازمندیهای جامعه طراحی میگردد و ممکن است با شرایط مختلف تاریخی، فرق کند.
اشتراک کنندگان معتقدند که بررسی همه جانبه جهات مثبت و منفی نظامهای سیاسی تجربه شده در افغانستان و عبرت گیری از آنها میتواند مردم را در انتخاب نظام سیاسی کارآمد در افغانستان کمک نماید.
براساس دیدگاه اشتراک کنندگان نظام سیاسی کارآمد نظامی است که واقعیتهای متکثر جامعه افغانستان را به رسمیت شناخته و سیاست را ملک مشاع همه شهروندان جامعه بداند.
در این قطعنامه آمده است که نظامهای استبدادی اعم از استبداد دینی، قومی، ایدئولوژیکی و… یکی از بنیادی ترین مشکلات سیاسی در تاریخ افغانستان بوده است، وجود بحران مزمن، توسعه نیافتگی، فقر و بیثباتی سیاسی، شکاف و واگرایی های اجتماعی همه ریشه در نظامهای ناکارآمد و مستبد داشته است.
اشتراک کنندگان معتقدند که نظام سیاسی امارتی- طالبانی که سرشار از دیدگاههای ایدئولوژیکی است، نه تنها کارامد نیست بلکه خود یکی از جلوههای جدی بحران و بنبست سیاسی است که توسط دستگاه استخبارات منطقه بر جامعه افغانستان تحمیل شده است و طبیعی است که خودش نیازمند راه حل میباشد.
نظام سیاسی که برآیند اراده شهروندان جامعه باشد، نه تنها در بعد داخلی از مشروعیت و کارآمدی برخوردار است بلکه در بعد خارجی نیز ممد منافع بازیگران و کشورهای دوست افغانستان نیز میباشد.
نظام سیاسی کارآمد نظامی است که از نظر اصول مبتنی براصل شهروندی، عدالت اجتماعی، آزادی و برابری، تساهل مدارا و حکومت قانون است از نظر ساختار غیر متمرکز بوده و از نظر مکانیزم نیز قدرت را گردشی دانسته و مبتنی بر انتخابات میباشد.
نظام سیاسی کارآمد به نظامی اطلاق میشود که قدرت تصمیمگیری در نظام هم به صورت افقی و هم به صورت عمودی تقسیم شده و در همه سطوح صلاحیت تصمیم پخش میباشد.
نظام سیاسی کارآمد، به نظامی گفته میشود که در آن حقوق اساسی مردم بدون توجه به مسایل قومی، مذهبی، جنسیتی و… احترام شده و نظام سیاسی خود را مکلف به تامین این حقوق بداند.
صلح پایدار فقط از طریق نظام کارآمد ممکن است و نظامهای ناکارآمد خود عامل بحران در افغانستان میباشند.
در اخیر این قطعنامه آمده است که برای عینی سازی شاخصههای نظام کارآمد تلاش کرده و برای توحید دیدگاههای سیاسی نخبگان کشور در این باب تلاش مستمرانه خواهند کرد.