طالبان از ایجاد دادگاه استردادِ زمینهای غصبشده خبر داده است و هدف از این دادگاه را رسیدگی به زمینهای غصبشده در طول بیست سال عنوان نمودهاند.
این اقدام پس از آن شکل میگیرد که به تازگی والی بلخ که یکی از افراد نزدیک به ملا هیبتالله میباشد، طی یک مکتوبی از شهرداری این ولایت تقاضا نموده تا لیست ملکیتهای چندین مقام و رهبر سیاسی را ترتیب نماید و به این اداره بفرستد. از سوی دیگر یک یوتیوبر نیز از طرف طالبان موظف شده است تا خانهها و جایدادهای مقامهای پیشین و رهبران جهادی را به تصویر بکشد. این یوتیوبر در اولین اقدام، خانه عطامحمد نور، والی پیشین بلخ و رییس اجرایی حزب جمعیت را به تصویر کشید و چند روز پیش خانه و جایدادهای محمد محقق را در یوتیوب چنلش به نمایش گذاشت.
این کار طالبان با موجی از انتقادهای هواداران آنها روبرو شد. زیرا آنها این کار طالبان را تجاوز به حریم شخصی افراد میدانند و آن را خلاف اصول حقوق بشر تلقی میکنند.
ایجاد دادگاه استرداد زمینهای غصب شده از سوی طالبان آن هم بعد از برجستهکردن جایدادهای مقامهای پیشین و رهبران سیاسی نشان از یک برنامه سیستماتیک و پلان شده، میباشد. زیرا طالبان در سایه بررسی این قضیه، تلاش دارند توسط دادگاه شان به غصب زمینها و کوچ اجباری هزارهها و مردم شمال ادامه دهند. همانطور کوچیها با فرمان امیرعبدالرحمان تا هنوز به غصب زمینهای هزارهها میپردازند و آن فرمان را به عنوان فرمان شرعی تلقی میکنند. ایجاد این دادگاه، شبیه دارالافتایی دوران امیرعبدالرحمان است که در آن ملاهای درباری کارهای عبدالرحمان را تحت نام فرمان امیر فرمان خدا توجیه میکردند و به آن رنگ و بوی شرعی میدادند.
در این میان کوچیها به عنوان لشکر اجرایی امیرعبدالرحمان در قسمت غصب زمینها عمل کردند و از سوی دیگر، کوچیها تا به امروز به عنوان یک بازوی مالی و غارتگر در کنار حکومتهای قبیلهای بودهاند.
در طول بیست سال تلاشهای متمادی برای جابجایی ناقلین در شمال افغانستان و ولایتهای هزارهنشین صورت گرفت. این پروسه با کمک حامد کرزی و اشرف غنی به شکل بسیار وسیع و با امکانات دولتی انجام میشد. گزارشهایی در سال ۲۰۱۱ وجود داشت که هلیکوپترهای ارتش افغانستان تعداد زیادی از افرادی را که فارسی زبان نبودند به شمال افغانستان انتقال میدادند و حکومت نیز به نام مهاجرین به آنها زمین توزیع مینمود.
حال طالبان نیز با تقلید از سیاستهای امیرعبدالرحمان خان با ایجاد چنین دادگاهی سعی بر قانونی و شرعی جلوهدادن کارهایشان دارند.
گزارشهایی وجود دارد که طالبان درحال جابجایی خانوادههای متعلق به این گروه و غصب زمینهای هزارهها در بامیان هستند. سال گذشته نیز افراد طالبان در ولایتهای شمالی دست به آتش زدن خانههای مردم میزدند تا آنها مجبور به ترک خانههای خود گردند.
چندی پیش نیز ویدیویی به خبرگزاری صدای شهروند رسید که در آن نشان میداد افراد طالبان در ولایت سرپل زمینهای مردم هزاره را به زور غصب کردند و با تراکتور کشت و مزارع آنان را تخریب میکنند. همچنان در این رویداد چند نفر نیز کشته و زخمی شدند.
بنابراین، آنچه طالبان فعلن روی دست دارند، در واقع استمرار سیاست عبدالرحمانی است. آنچیزیکه شباهتهای حکومت طالبان را با حکومت امیرعبدالرحمان خان بیشتر میسازد؛ سیاست نسلکشی هزارهها، که کوچ اجباری، غصب زمینها و ایجاد دادگاه برای بررسی غصب زمینها از آن جمله میباشد.
۳۰ مارس ۲۰۲۳
نویسنده: نصرالله محسنی