محبوبه سراج، فعال حقوق زن، مسئول موسسه تحقیق برای صلح و همبستگی، رئیس شبکه زنان افغان و عضو ائتلاف زنان افغان علیه فساد میباشد. او متولد کابل است و بیش از چهل سال است که در آمریکا زندگی میکند.
محبوبه سراج از پدر به امیرعبدالرحمان میرسد. کسی که بنیانگذار و عامل نسل کشی هزارهها میباشد. او در یکی از گفتگوهایش با تلوزیون افغانستان انترنشنال میگوید، امیر عبدالرحمان حق داشت که هزارهها را بکشد، چون آنها علیه وی بغاوت کرده بودند.
این گفتههای وی با موجی از انتقادهای مردم هزاره روبرو شد. اما تنها این گفتهها نبود، بلکه او به زنان افغانستان نیز تاخت و در پاسخ یک خبرنگار در مورد اینکه زنان افغانستان او را نماینده خود نمیدانند، زیرا که او برای طالبان لابیگری میکند، جواب گفت که: «من نماینده زنان معترض نیستم.»
محبوب سراج از دید زنان افغانستان، لابیگر طالبان محسوب میشود. آنها وی را نماینده خود نه بلکه نماینده زنان طالبان میدانند.
طالبان پس از به قدرت رسیدنشان، فرمانهای متعددی برای محدود کردن فعالیتها و حقوق زنان افغانستان وضع کردند، زنان از آموزش، کار و رفت و آمد بدون محرم منع شدند. طالبان دستور دادهاند که زنان بدون محرم اجازه سفر ندارند؛ حتا اگر زنِ ۷۰ ساله هم باشد، باز هم باید یک محرم او را همراهی کند. گزارشهایی وجود دارد که میدان هوایی طالبان اجازه خروج به زنانی که محرم همراه شان نیست را نمیدهند. بسیاری از دختران که بورسیه تحصیلی داشتند به همین دلیل از سفر بازماندند.
طالبان در داخل شهر به رانندگان تاکسی و موترهای شهری دستور دادهاند که اجازه ندارند زنان بدون محرم را در موترهایشان سوار کنند. این گروه، زنانی را که از خانه بخاطر خشونتهای خانوادگی فرار میکنند سنگسار میکنند، یا شلاق میزنند.
با تمام این قیوداتی که از سوی طالبان وضع شده است، محبوبه سراج بدون محرم، در افغانستان گشت و گذار میکند و حتا به تنهایی بدون محرم در قلب حکومت طالبان در کابل زندگی میکند. او پا را از این فراتر گذاشته و به دیدن رهبران طالبان بدون محرم میرود و طالبان نیز به او کاری ندارند.
سوال اینجاست چرا چنین تناقضی در برخورد طالبان با سراج وجود دارد و طالبان او را مستثنا از این قانون شان میدانند و با او کاری ندارند؟
بنظر میرسد، حرفهای زنان افغانستان در مورد اینکه او لابیگر طالبان است و برای به رسمیت شناختن این گروه تلاش میکند، واقعیت دارد. او در همه محافل بین المللی و رسانهها از طالبان دفاع میکند. طوریکه در یکی از صحبتهایش با تلوزیون آمو به تاریخ ۲۱ فبروری ۲۰۲۳ میگوید: «همانطور که طالبان ما را کشت ما هم آنان را کشتیم. آنقدر که بالای آنان بمب انداخته شده بالای هیچ کس انداخته نشده است.» همچنان بخاطر تلاش برای به رسمیت شناختن طالبان از سوی موسسه ناروژی نامزد جایزه صلح نوبل شده است.
محبوبه مدعی است که برای زنان افغانستان کار و فعالیت دارد و از حقوق آنها در سطح ملی و بین المللی دفاع میکند.
لازم به ذکر است که کار او ممکن است کمکی برای به رسمیت شناختن طالبان باشد. طالبانی که زنان افغانستان را از صحنه اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، هنری، آموزشی و کار حذف نمودهاند. از سوی دیگر طالبان در حدود دو سال حضورشان زنان زیادی را در بند کشیدهاند و در داخل زندانها بر آنها تجاوز نمودهاند.
این گروه تاکنون به بیش از دهها زن در زندانها تجاوز کرده و سپس به قتل رساندهاند. روزنامه هشت صبح در یک گزارش تحقیقی از زندانهای زنان افغانستان نوشته است که پنج زن در زندان طالبان به دلیل تجاوز جنسی بیش از حد تکلیف روانی پیدا نمودند که در نتیجه مسوولان زندان همه آنها را تیرباران نمودند.
این روند تنها بخشی از جنایتهای طالبان است که توسط رسانهها بازتاب مییابد. در یک جنایت دیگر در تاریخ ۱۱ می ۲۰۲۳ یکی از افراد طالبان هنگام بازرسی یک خانه در استان غور، تلاش داشته که بر یک زن حامله تجاوز کند ولی با مقاومت آن زن روبرو میشوند و در نتیجه این افراد با شلیک گلوله او و جنین چند ماههاش را به قتل میرسانند.
حال چگونه میشود که محبوبه سراج تمام این موارد را نادیده بگیرد و پای روی خون انسانهایی بگذارد که توسط طالبان به قتل رسیدهاند. علاوه بر این، بیشتر از ۶۲۰ روز است که زنان در حبس خانگی به سر میبرند و شهر تبدیل به جامعهای تک جنسیتی شده و روح شهر مرده است. اما خانم سراج به جای تحریم طالبان با رهبران این گروه چای میخورد و قصه میکند و در مجامع بین المللی برای آنها لابیگری مینماید.
مصداق بارز همین شعر است البته با کمی تغییر: « تو کز محنت زنان بی غمی، نباید که نامت نهند که زنی».
نویسنده: نصرالله محسنی
.