پوکی استخوان در افراد مسن معمول اما بخشی طبیعی از پیری نیست. اصلاح رژیم غذایی، تغییر سبک زندگی و دوا می‌تواند به کند کردن این بیماری استخوان شکن کمک کند.
پوکی استخوان به یک اصطلاح آشنا تبدیل شده است، و بیشتر از مردم فکر می‌کنند بخشی از زندگی است. در حالی که این درست است که با افزایش سن، تراکم استخوان را از دست می‌دهید، ولی مطمئن نیستید که به پوکی استخوان مبتلا خواهید شد.
پوکی استخوانی یک بیماری استخوانی است، به این معنی که بخشی از روند پیری شما نیست. این زمانی اتفاق می‌افتد که تراکم مواد معدنی و قدرت استخوان شما به دلیل عدم تعادل در روند بازسازی اسکلیتی شما بدتر شود. هرکسی و در هر سنی می‌تواند به پوکی استخوان دچار شود. اما از آنجایی که افزایش سن محیطی را برای تغییر در ساختار استخوان شما ایجاد می‌کند، پوکی استخوان در جمعیت سالخورده رایج است.
چه چیزی به عنوان تراکم استخوان پایین طبقه بندی می‌شود؟
در جمعیت سالخورده، آزمایش های تراکم مواد معدنی استخوان به شما نمره T ( T-score) می‌دهند. نمره T یک و یا بالاتر نشان دهنده استخوان سالم است. اگر امتیاز ۱- تا ۲.۵- را کسب کنید، ممکن است معیار های استوپنی را داشته باشید. این یک سطح بالینی قابل توجه از تراکم استخوان پایین است که اغلب قبل از پوکی استخوان رخ می‌دهد. پوکی استخوان ممکن است زمانی وجود داشته باشد که امتیاز T شما ۲.۵- یا کمتر باشد. هربار که امتیاز T شما یک امتیاز کاهش می‌یابد، خطر شکستگی استخوان افزایش می‌یابد.
چه چیزی باعث پوکی استخوان در سالمندان می‌شود؟
پوکی استخوان در افراد مسن به دلیل عدم تعادل بازسازی استخوان ایجاد می‌شود. زمانی اتفاق می‌افتد که تحلیل بافت استخوانی کهنه یا آسیب دیده از تولید بافت استخوانی جدید در بدن شما پیشی بگیرد. این فرایند تغییر یافته بازسازی استخوان باعث می‌شود استخوان های شما تراکم مواد معدنی خود را از دست بدهند. شکاف های بزرگی در چارچوب و ساختار استخوان های شما ایجاد شود که باعث ضعیف شدن آنها و مستعد شکستگی می‌شود.
با افزایش سن، روند بازسازی استخوان کُند می‌شود و شما به طور طبیعی تراکم استخوان را از دست می دهید. هنگامی که استخوان‌های شما بیش از آنچه که سالم تلقی شود از دست می‌دهید، ممکن است با پوکی استخوان زندگی کنید.
عوامل خطر پوکی استخوان در سالمندان:
علت دقیق پوکی استخوان به خوبی شناخنه نشده است. هر فردی که وارد سنین بالاتر می‌شود به پوکی استخوان مبتلا نمی‌شود و متخصصان مطمئن نیستند که چرا برخی مبتلا می‌شوند و برخی نه.
تغذیه، سبک زندگی و ویژه‌گی های بدن ممکن است نقش داشته باشند. هیچ ویژه‌گی واحدی به عنوان یک علت جهانی شناسایی نشده است، اما محققان می‌دانند که برخی عوامل احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.
عوامل مرتبط با افزایش خطر پوکی استخوان عبارت‌اند از:
- سطوح پایین هورمون های تولید مثل
- بدن باریک و لاغر
- سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- کمبود های تغذیه ای
- استفاده طولانی مدت از دوا ها
- نوشیدن زیاد الکل
- کشیدن سگرت
- عدم فعالیت فزیکی
- مونث یا مذکر سفید پوست و یا مونث آسیایی
پوکی استحوان در سالمندان چقدر شایع است؟
در ایالات متحده، تقریبا ۱۰ میلیون نفر از افراد ۵۰ ساله با پوکی استخوان زندگی می‌کنند. تخمین زده می شود که از هر ۵ زن ۵۰ ساله و یا بالاتر و از هر ۲۰ نفر مرد ۵۰ ساله و یا بالاتر یک نفر را مبتلا می‌کند. در سطح جهانی، یک بررسی سال ۲۰۲۱ از مطالعات نشان داده که ٪۲۱.۷ از افراد مسن با پوکی استخوان زندگی می‌کنند که بالاترین میزان شیوع در آسیا، ایالات متحده و اروپا مشاهده شده است.
پوکی استخوان چه تاثیری بر سالمندان دارد؟
پوکی استخوان گاهی اوقات به عنوان یک بیماری (خاموش) نامیده می‌شود زیرا علایم ظاهری کمی دارد؛ اگر اصلا نشان دهد.
علایم آن شامل:
- کاهش قد بدن
- تغییر وضعیت بدن
- نفس تنگی
- کمر درد
- چندین شکستگی
- بی ثباتی حرکتی
در افراد مسن، پوکی استخوان می‌تواند با سایر تغییرات سلامت مرتبط با سن پیچیده شود. برای مثال به دلیل تغییرات تعادل و هماهنگی، ممکن است بیشتر مستعد زمین خوردن باشید. ممکن است نتوانید مانند سال های جوانی خود را بهبود بخشید، و این احتمال را بیشتر می‌کند که استخوان آسیب دیده به درستی بهبود نیابد.این می‌تواند چانس شکستگی شما را افزایش دهد که باعث درد شدید و اختلال طولانی مدت شود.
پوکی استخوان حتی می‌تواند استقلال شما را بگیرد. محدودیت حرکتی یکی از دلایل اصلی پذیرش طولانی مدت در مراکز مراقبت است. محدودیت های حرکتی تنها نگرانی نیست، شکستگی‌های استخوانی در نواحی بدن مانند ستون فقرات و لگن با میزان مرگ و میر بالاتری برای سالمندان همراه است. عدم تحرک به دلیل یکی از این عوارض عمده‌ی استخوانی می‌تواند خطر ابتلا به ذات‌الریه (سینه و بغل) یا حوادث قلبی و عروقی را افزایش دهد.
چطور پوکی استخوان در سالمندان درمان می‌شود؟
درمان پوکی استخوان بدون توجه به سن شما در هنگام تشخیص به عین روش انجام می‌شود.این یک فرایند دینامیک است که هدف آن کاهش یا جلوگیری؛ از دست دادن استخوان جدید و کاهش خطر شکستگی است. برنامه هر فردی متفاوت خواهد بود. داکتر سلامت کلی، تحرک، میزان استخوانی که از دست داده‌اید و هرگونه شرایط صحی شما را در نظر می‌گیرد. درمان معمولا شامل دواهای است که به طور خاص برای کمک به تقویت استخوان های شما طراحی شده است مانند:
- مواد انابولیک
- بیولوژیک
- درمان های اساس هورمونی
- بیس فسفونات ها
همراه با دواها، داکتر ممکن است نکات ذیل را توصیه کند:
- مکمل های غذایی
- محدودیت الکل
- ترک سیگرت
- اجتناب ار کافيین
- تمرین منظم
- راهکارهای پیشگیری از سقوط در خانه
چگونه ار پوکی استخوان در افراد مسن پیشگیری کنیم؟
ممکن است همیشه با افزایش سن پیشگیری از پوکی استخوان امکان پذیر نباشد. اما هر چه زودتر در مورد سلامت استخوان خود فعال باشید، بهتر خواهد بود. پوکی استخوان چیزی نیست که یک شبه اتفاق بی‌افتد، این یک حالت پیشرونده از دست دادن استخوان است. به همین دلیل است که عواملی مانند ورزش، رژیم غذایی و مصرف مواد تاثیری زیادی روی آن دارند.
راه های که به پیشگیری از پوکی استخوان می‌تواند کمک کند عبارت اند از:
- ترک سیگرت
- محدود کردن مصرف الکل
- ورزش منظم
- تمرکز بر یک رژیم غذایی مغذی و تامین نیاز های ویتامین دی و کلسیم
- انجام منظم آزمایشات تراکم استخوان
نتیجه گیری
پوکی استخوان یک بیماری استخوانی است و نه یک پروسه‌ی طبیعی از زندگی، می‌تواند در هرسنی یک فرد را دچار کند. براساس اینکه این بیماری خیلی مخفی سیر دارد و به صورت حاد اتفاق نمی‌افتد. فعال بودن و آگاه بودن فرد از بدن خود اهمیت زیاد دارد. آزمایش رایج، آزمایش تراکم استخوانی است که به نام (DEXA) یاد می‌شود. نتیجه این آزمایش توسط امتیاز T (T-score) نشان داده می‌شود، نمره بین ۰-۱+ و بالاتر از آن نرمال می‌باشد. نمره بین ۱- و ۲.۵- استوپنی (کاهش حجم استخوانی) و کمتر از ۲.۵- پوکی استخوانی گقته می‌شود. بهترین راه برای پیشگیری و درمان این بیماری، ورزش و فعالیت‌های سنگین است و همچنان رژیم غذایی حاوی ویتامین دی و کلسیم در پیشگیری و درمان پوکی استخوان اهمیت بالایی دارد.
نویسنده: دکترعباس محسنی
