اشکال‌یابی: سازمان سیا حتا قبل از شروع جنگ نقش محوری داشت. بایدن در ابتدای دولت‌اش، ویلیام برنز را به عنوان اشکال‌یاب جهانی خود انتخاب کرد – یک عامل مخفی که قادر است با رهبران خارجی خارج از مجراهای عادی ارتباط برقرار کند. فردی که می‌تواند فضای مهم ژیوپولیتیک بین آشکار و پنهان را اشغال کند؛ و یک مقام رسمی که می‌تواند کار را در عرصه‌ای که بین آنچه کاملن نظامی است و آنچه کاملن غیرنظامی است، سازماندهی کند.
به عنوان سفیر سابق در روسیه، برنز در خصوص اکراین تاثیرگذار بوده است. سازمان سیا پیش‌رفت روسیه را زیر نظارت داشت؛ و در نومبر 2021 سه ماه قبل از تهاجم، بایدن برنز را به مسکو اعزام کرد تا به کرملین در مورد عواقب هر گونه حمله هشدار دهد. اگرچه رئیس‌جمهور روسیه فرستاده بایدن را با ماندن در محل سکونت خود در سوچی در دریای سیاه، که 800 مایل فاصله داشت، نادیده گرفت، اما موافقت کرد با برنز از طریق یک تلفن امن کرملین صحبت کند.
مقام دوم ارشد استخباراتی وقتی در جریان آن قرار گرفت، می‌گوید: «طنزآمیز به نظر می‌رسد اما جلسه‌ای بسیار موفقی بود.» با وجودی که روسیه تهاجم برده بود، دو کشور توانستند قوانین آزمایش‌شده واقعی جاده را بپذیرند. اداره بایدن متعهد شد که ایالات متحده نه مستقیمن وارد جنگ می‌شود و نه به دنبال تغییر رژیم است. روسیه حمله‌های خود به اکراین را محدود خواهد کرد و طبق دستورالعمل‌های اعلام‌نشده، اما کاملن درک‌شده برای عملیات‌های سری، عمل خواهد کرد.
این مقام ارشد استخبارات دفاعی افزاید: «قوانین سری برای خط سیر وجود دارد، حتا اگر روی کاغذ تدوین نشده باشد، به‌ویژه زمانی‌که فرد درگیر یک جنگ ویران‌گر نشده باشد.» این شامل موارد چون ماندن در محدوده‌های جاسوسی روزانه، عدم عبور از مرزهای خاص، و حمله نکردن به مقام رهبری یا دیپلمات‌های یک‌دیگر می‌شود. این مقام می‌گوید: «به‌طور کلی روس‌ها به این خطوط قرمز جهانی احترام گذاشته‌اند، حتا اگر این مرزها نامرئی باشد.»
زمانی‌که نیروهای روسیه به اکراین سرازیر شدند، ایالات متحده مجبور شد به‌سرعت گیر/تنده خود را تغییر بدهد. سازمان سیا، مانند بقیه جامعه استخباراتی ایالات متحده، توانایی نظامی روسیه و انعطاف‌پذیری اکراین را درست تحلیل نکرده بود؛ زیرا روسیه نتوانست کیف را تصرف کند، در نتیجه مجبور شد از شمال عقب‌نشینی کند.
بلاخره هر دو طرف، در جولای گذشته، برای یک نبرد طولانی مستقر شدند. با تغییر چهره جنگ، تمرکز واشنگتن از استقرار نیروها به‌صورت بسیار علنی و نمادین به اروپا به منظور «بازدارندگی» از تحرکات بیش‌تر روسیه، به تدارک سلاح برای حفظ توانایی اکراین برای جنگ تغییر کرد.
با لابی‌گری ماهرانه زلنسکی در سطح عام، ایالات متحده به‌تدریح و از روی ناچاری موافقت کرد سلاح‌های بهتر با ظرفیت دوربرد را عرضه کند. این سلاح‌ها از نظر تئوری حتا می‌توانند قلمرو روسیه را تهدید کنند و در نتیجه، با تشدید تنش‌ها درگیر شود.
این مقام ارشد استخبارات دفاعی در این باره می‌گوید: «زلنسکی بدون شک آنچه که می‌خواست موفق بوده است؛ اما کیف مجبور شده از برخی خطوط نامرئی نیز پیروی کند.» در دیپلماسی سری که عمدتن از سوی سازمان سیا رهبری می‌شد، کیف تعهد سپرد که از این سلاح‌ها برای حمله به خود روسیه استفاده نکند. زلنسکی به طور واضح بیان کرد که اکراین به روسیه حمله نخواهد کرد.
در پشت پرده، ده‌ها کشور دیگری نیز باید متقاعد می‌شدند تا محدودیت‌های اداره بایدن را قبول کنند. برخی از این کشورها، مثل بریتانیا و لهستان، تمایل دارند ریسک بیشتری را در مقایسه با کاخ سفید بپذیرند. دیگران – به شمول بعضی از کشورهای همجوار اکراین – از غیرت امریکایی و اکراینی نسبت به درگیری برخوردار نیستند؛ حمایت یک‌سان در سطح عام را در تلاش‌های شان علیه روسیه نداشته و نمی‌خواهند وارد دشمنی با پوتین شوند.
رهبری این دنیای زیرزمینی به دوش سازمان سیا افتاد که از طریق سازمان‌های استخباراتی همتا و پولیس مخفی به‌جای سیاست‌گران و دیپلمات‌های عادی فعالیت کند. سازمان سیا پای‌گاه‌های عملیاتی و مناطق صحنه‌سازی خود را تشکیل داد. سیا نیز از همسایه‌های اکراین برای درک دقیق پوتین و زلنسکی و همچنین دولت او درخواست همکاری کرد. ماموران سیا در عملیات‌های سری‌شان در اکراین رفت‌وآمد داشتند؛ تا برای عملیات سلاح‌ها و سیستم‌های جدید که برخی از آن‌ها به‌صورت آشکار فاش نشدند، کمک کردند. اما عملیات سیا همواره برای اجتناب از رویارویی مستقیم با نیروهای روسی اجرا شده است.
مقام ارشد دیگری در این مورد می‌گوید: «سازمان سیا تحت قوانین شدید در خاک اکراین با تعداد کمی مامور عمل کرده است.» ماموران ویژه عملیات‌های سیاه نمی‌توانند عملیات‌های مخفی انجام بدهند؛ در صورتی انجام در محدوده‌ی معیین صورت می‌گیرد. (عملیات‌های ویژه سیاه آن‌هایی است که به‌صورت کاملن مخفی انجام می‌‌شوند.)
آنچه را که ماموران سازمان سیا به‌راحتی می‌توانند انجام بدهند، نیروهای ارتش ایالات متحده نمی‌توانند؛ که شامل اکراین نیز می‌شود. ارتش امریکا از ورود به خاک اکراین محدود شده است؛ به‌جز این‌که طبق دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه توسط کاخ سفید تایید شود. پنتاگون یا وزارت دفاع امریکا در این مورد از کارمندان اندکی در کیف استفاده می‌کند. نیوزویک نتوانست تعداد دقیق کارمندان را مشخص کند؛ به گفته منابع تعدادشان کمتر از 100 نفر است.
پس از خروج نیروهای ارتش ایالات متحده از اکراین در فبروری 2022 به‌شمول سربازانی که در پشت صحنه قرار داشتند؛ کاخ سفید نقشی را برگزید که سازمان‌های استخباراتی دیگر نیز می‌توانند در واکنش به آن اقدام کنند. رئیس‌جمهور بایدن طرزالعمل‌های امنیت ملی و «یافته‌های ریاست‌جمهوری» را امضا کرد سازمان سیا می‌تواند دست به برخی عملیات‌های مخفی علیه روسیه بزند. بین پنتاگون و سیا «خطوط سیر» ایجاد شد؛ دقیقن چیزی که پس از 11 سپتمبر ایجاد شد. برنز و لوید آستین، وزیر دفاع امریکا، همکاری نزدیکی دارند؛ به گفته سازمان سیا این همکاری بهتر از همیشه است.
اکنون، پس از یک سال از تهاجم روسیه، امریکا از دو شبکه عظیم محافظت می‌کند: یکی عمومی، دیگری سری. کشتی‌ها کالاها را به بندرهای بلژیم، هالند، آلمان و لهستان ارسال می‌کنند؛ و از طریق موتر، ریل و هوا انتقال می‌یابند. ناوگانی از هواپیماهای تجاری (ناوگان خاکستری)، گرچه مخفیانه، از اروپای مرکزی و شرقی گذشته و سلاح‌ها را در حمایت از عمیات‌های سیا انتقال می‌دهند. سازمان سیا از نیوزویک خواهش کرد که نباید از پای‌گاه‌های مشخصی که این شبکه در آن فعالیت می‌کند نامی برده شود. مقام ارشد دولتی گفت که بسیاری از این شبکه به صورت مخیفانه موفق نگه‌داشته شده است؛ و اشتباه است اگر فکر کنیم استخبارات روسیه از کارهای سازمان سیا آگاهی دارد. به گفته این مقام، واشنگتن باور دارد اگر روسیه مسیر تدارکات را شناسایی می‌کرد، سپس دست به حمله به پناه‌گاه‌ها و مسیرها می‌زد.
هیچ یک از این‌ها امکان نداشت اگر تلاش ضد جاسوسی بزرگی صورت نمی‌گرفت. استخبارات روسیه در اکراین، به باور آگاهان استخباراتی، بسیار فعال است و هر تحرک سیاه آگاهی دارد. بقیه کشورهای اروپای شرقی، به‌ویژه خط مقدم، پر از جاسوسان طرف‌داران روسیه هستند.
یک مقام ضد استخبارات نظامی که روی نبرد اکراین کار می‌کند، می‌گوید: «ما وقت زیادی صرف تعقیب نفوذ روسیه به دولت‌های خارجی و سازمان‌های استخباراتی می‌کنیم. ما در شناسایی جاسوسان روسی در دولت و ارتش اکراین موفق عمل کرده‌ایم. نفوذ روسیه به کشورهای اروپای شرقی، حتا آن‌هایی که عضو ناتو هستند، عمیق است.»
وظیفه دیگری که سازمان سیا روی آن کار می‌کند، مبارزه با فساد است که میلیارد‌ها دالر تسلیحات در اروپای شرقی سرازیر می‌شود؛ که شامل خنثا کردن دزدی‌ها و رشوه‌های دخیل در انتقال این حجم عظیم مواد به اکراین است.
نویسنده: ویلیام آرکِن
برگردان: محمدآذر آذرمن
منبع: نیوزویک
