منابع محلی روز پنج‌شنبه، ۱۲اسد می‌گویند، پنج نفر از باشندگان روستای” رَشَک” در منطقه پشته‌غرغری شهرستان پنجاب بامیان به دلیل تسلیم نکردن زمین و خانه‌های شان به کوچی ها از سوی طالبان زندانی شده‌اند.
یک منبع معتبر محلی که خواست از او نام برده نشود می‌گوید، این رویداد پس از آن رخ‌داده است که هیاتی به نمایندگی از کمیسیون حل منازعات روستا نشینان و کوچی‌ها، ریاست سرحدات و قبایل و اداره ولسوالی طالبان در پنجاب به روستای رشک رفتند و از باشندگان محل خواستند که این روستا را به کوچی‌ها واگذار کنند.
به گفته منبع، مردم محل در برابر این خواست هیات اعتراض نموده و آن را “نا عادلانه” عنوان کرده‌اند.
طبق اطلاعات منبع و بر اساس نوار تصویری که از نشستی هیات اعزامی طالبان با مردم محل خبرگزاری صدای شهروند قرار گرفته است، دیده می‌شود که یک باشنده روستای رشک، به فیصله‌‌ای هیات اعتراض کرده می‌گوید:” این فیصله ظالمانه است، ما هیچ قبول نداریم بخاطر که کمیسیون در سال گذشته(۱۴۰۱)خواست ما را نا دیده گرفته بود، شما چطور زمین چند صد ساله و مورثی من را به کوچی ها می‌دهید، این اخلاقا و وجدانا درست نیست. من حاضرم حتی نزد به گفته مردم امیرالمومنین بروم…”
در این نوار تصویری هم‌چنان دیده می‌شود که نماینده کوچی‌ها با عصبانیت از این باشنده بومی می‌خواهد ساکت شود و می‌کوشد فیصله هیات را بر وی بقبولاند.
طبق این نوار تصویری، اعضای هیات نیز می‌گویند این فیصله در حضور استاندار [ملا عبدالله سرحدی] گرفته شده و کسی حق اعتراض ندارد.
در همین حال یک منبع معتبر از کمیسیون حل منازعات روستا نشینان و کوچی‌ها در بامیان می‌گوید، ملا عبدالله سرحدی، والی طالبان در این ولایت با اعمال فشار و تهدید بر اعضای این کمیسیون دعوای حقوقی میان باشندگان روستای رشک_پشته‌غرغری و کوچی‌ها را بدون طی مراحل از طریق نهاد‌های عدلی و قضایی زیر کنترل این گروه به طور “کاملا یک جانبه” به نفع کوچی ها فیصله کرده است.
- طالبان به درخواست کوچی‌ها به تعداد ۱۷ نفر از هزاره‌های ناهور را بازداشت کردند
- گزارش ویژه خبرگزاری صدای شهروند از باجگیری کوچی‌ها در سرچشمه جلریز و زندانی کردن ۱۷ هزاره
- طالبان ۳۰ نفر از هزاره‌های استان پنجاب بامیان را بازداشت کردند
پیش از این نیز گزارش های از مداخله‌ی ملا سرحدی در فیصله‌های کمیسیون حل منازعات به نفع کوچی‌ها در بامیان نشر شده‌اند.
یک‌ونیم ماه پیش نیز چهار نفر از باشندگان روستای رشک_پشته‌غرغری پس از آن به دستور ملا عبدالله سرحدی والی طالبان در بامیان به مدت سه روز زندانی و سرانجام با ضمانت بزرگان محلی آزاد شدند که آنها برای رسیدگی عادلانه به پرونده‌ی حقوقی شان با کوچی ها به دفتر ملا سرحدی مراجعه کرده بودند.
دفتر ملا سرحدی تاکنون در این‌بار اظهار نظر نکرده است.
آغاز دعوا میان کوچی‌ها و اهالی رَشَک
دعوای حقوقی میان ساکنان روستای رشک_پشته‌غرغری شهرستان پنجاب و کوچی‌ها در سال ۱۳۵۲خورشیدی(۵۰سال قبل) بر می‌گردد.
در تاریخ ۱۴۰۱/۳/۲۳ فرزندان عوض و علی حسین هر یک هوا گل و گل چهره بالای اسامیان هر یک ویزیرگل، نیازگل، میرگی و حاجی نوازخان ولد گل علم عریضه نمودند.
طبق ادعای این دو مدعی، در سال ۱۳۵۲خورشیدی شخصی به نام عوض فرزند بخش‌علی، باشنده این روستا با کوچی‌ها دعوای زمین داشته است. اما کوچی‌ها شب‌هنگام بر خانهای عوض هجوم بردند او را نخست اختطاف سپس به قتل رسانده و جسدش را ناپدید کردند.
منابع می‌گویند، کوچی‌ها افزون بر کشتن عوض، دارایی و خانهای او را نیز تاراج نموده و اعضای خانواده‌اش را فراری داده بودند.
به گفته منابع، با آنکه از این رویداد ۵۰سال می‌گذرد اما اقارب و نزدیکان عوض هنوز از محل جسد او اطلاع ندارد.
یک باشنده محل با نام مستعار “عظیم” می‌گوید، بزرگان و اقارب عوض در سال‌های گذشته چندین بار نزد کوچی‌ها رفتند و از آنها خواستند که محل جسد او را اقاربش نشان دهد تا آنها برایش مراسم ختم گرفته و درصورت نیاز جسد را طبق اصول مذهبی خود در گورستان روستای‌شان تدفین کند.
عظیم می‌افزاید:” کوچی ها همیشه با زورگویی امتناع کردند و گفتند که ما کسی را نکشتیم در حالیکه همه‌ی ساکنان رشک و پشته‌غرغری میدانند کوچی ها عوض را کشتند و خانه‌اش را تاراج کردند.”
اکنون پس از ۵۰سال با به قدرت رسیدن دوباره طالبان، کوچی‌ها در تبانی با این گروه از اقارب و نزدیکان عوض در روستای رشک خواسته‌اند که زمین و خانه‌های شان را به آنها واگذار کرده و ۴۳سال اجاره استفاده از زمین‌ها را نیز پرداخت کنند.
عظیم می‌گوید:”این دعوا با به قدرت رسیدن طالبان در اوایل سال ۱۴۰۱ شروع شد آن زمان در راس کمیسیون حل منازعات روستا نشینان و کوچی‌ها در بامیان شیخ ناظر جعفری، رئیس معارف طالبان در این استان بود، گفته می‌شود آقای جعفری که فرد نزدیک به استاندار بامیان ملا سرحدی است با گرفتن کمابیش ۱۰هزار دالر رشوه از کوچی‌ها این دعوا را به نفع کوچی‌ها فیصله کرده بود که باشندگان روستای رشک_پشته‌غرغری از جمله اقارب عوض آن فیصله را قبول نکردند.”
شیخ ناظر جعفری، رئیس معارف طالبان تاکنون درباره این ادعا چیزی نگفته است.
عظیم در ادامه می‌گوید، پارسال هم‌زمان با فیصله‌‌ای کمیسیون حل منازعات، دختران و یک پسر عوض‌علی به نام‌های هوا‌گل، گل‌چهره و علی‌حسین با کمک اقارب شان، علیه پنج نفر از کوچی‌ها به نام‌های وزیر گل، شا گل، نیاز گل، میرگلی و حاجی نواز خان از قوم الدین خیل کوچی که در اختطاف و قتل پدر شان دست‌داشتند در اداره شهرستان طالبان در پنجاب شکایت کردند و خواهان تحویل‌دهی جسد و خون‌بهای پدر شان از کوچی‌ها شدند، اما کسی به داد شان نرسیدند.
عظیم تصریح می‌کند:” اگر عدالت را در نظر بگیریم که ادعای کوچی بی‌اساس است، زیرا اقارب عوض حداقل چهار نسل است که مالک زمین‌ها و خانه‌های زیر دعواست و از سوی کشته شدن عوض و نا پدید کردن جسد او از سوی کوچی‌ها ظلم دیگر است که متاسفانه کسی به آن توجه نمی‌کند.”
یک باشنده دیگر پشته‌غرغری، می‌گوید:” در آن زمان اگر به جای عوض کسی از کوچی‌ها کشته می‌شد اکنون کوچی‌ها با حمایت طالبان کم‌ازکم ۲میلیون افغانی از مردم محل خون بها می‌گرفتند.”
کوچی‌ها تاکنون در این باره چیزی نگفته اند.
این در حالی است که طالبان ۱۷ نفر از هزاره‌های شهرستان ناهور را نیز ماه گذشته بازداشت نمودند و حال یکی از آنها بخاطر شکنجه شدن وخیم گزارش شده است.
اخیرا روزنامه اطلاعات روز، نیز در گزارش تحقیقیِ دریافته است که از دو سال به این‌سو با به قدرت رسیدن دوباره طالبان در دست‌کم ده ولایت کشور در منازعه میان کوچی‌ها و روستانشینان این گروه از کوچی‌ها حمایت کرده است.
انور سعادت‌یار
